کاتێک لە ڕێگەی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە وەک پەنابەر دەگەیتە فینلاند، خۆت و خیزانەکەت مافی خانووی کرێتان هەیە. قەبارەی خانووەکەو ژمارەی ژوورەکانی پەیوەندە بە ژمارەی دانیشتوانەکەیەوە، بەڵام بە گشتی کەرەسە سەرەکییەکان لە خانووی کرێدا وەک یەکن.

بە گشتی لە خانووی کرێدا چێشتخانە، هۆڵ، ژووری نووستن، پێشی ماڵ (داڵان) حەمام و تەوالێت هەیە. لە چێشتخانەدا هەندێ دۆڵاب، بەلوعە، مەخسەل بۆ شۆرینی کەلوپەل، لەگەڵ تەباخ و فڕن بۆ ئامادەکردنی خواردن هەیە. هەروەها سەلاجە هەیە و لە هەندێ حاڵەتی تایبەتیشدا مەکینەی شۆرین (غەسالەی) قاپ شتن هەیە.

لە ژووری نووستن و دالاندا هەندێ دۆڵاب هەن بۆ هەڵگرتنی کەلوپەل. لە تەوالێتی فینلاندادا جیگەی دانیشتنی تەوالێت و دەستشۆر هەیە. هەروەها لە حەمامیشدا دووش و زێراب هەن.

بە گشتی لە خانوودا گەرمکردنی ناوەندی هەیە، کە خانووکە لە سەرمادا بە گەرمی دەهێڵێتەوە. لە هەموو ژوورێکدا دەتوانیت ئاستەکەی دەستکاری بکەیت.

بە گشتی شارەوانی خانووی کرێ دابین دەکات، بەڵام هەندێ جار دەزگایەک یاخود کەسی تایبەتیش خاوەن خانووە. خاوەنی خانووەکە و کرێچییەکە گرێبەستی (عەقدی) خانووکە ئیمزا دەکەن، کە تێیدا ئاماژە بە نرخی کرێکەو کاتی دانی کرێکە دراوە. گرێبەستەکە هەردوولا دەبەستێتەوە کە پابەندی ناوەڕۆکی ڕێککەوتنەکە بن.

بە گشتی خانووی کرێ بێ ئەشیا دەدرێت بە کرێ، بۆیە دەتوانیت بەو شێوەیەی پێت خۆشە و بۆ خێزانەکە بە گشتی گونجاوە، ئەشیا بۆ ماڵەکە دابنێیت.

خاوێن ڕاگرتنی ناوچەی کۆمپانیای خانووکە، ئەرکی هەموو دانیشتووانانە. هەموو زبڵەکان و کیسەی زبڵەکان دەبێت ببرێتە ئەو خانەی زبڵانەی کە بۆی تەرخانکراوە. لە باخچەی هەموو بینایەک تەنەکەی زبڵ هەیە، کە دانیشتووانان زبڵەکانیانی تێدا فڕێ دەدەن. لە هەندێ کۆمپانیای خانوودا زبڵدانی گەورە هەیە بۆ زبڵی جیاواز. واتە دانیشتوانان دەبێت زبڵەکان بە جیا فڕی بدەن، بۆ ئەوەی بچنە زبڵدانی دروستەوە. بە گشتی زبڵدانەکان بۆ کاغەز، کارتۆن و خواردەمەنی جیاوازن. لە هەندێ کۆمپانیای خانوودا بۆ شووشەو ئاسنیش زبڵدانی تایبەت هەیە. باقی زبڵەکانی تر دەکرێنە زبڵدانی تێکەڵەوە.

لە هەموو شارێکی فینلاندا، لانی کەم یەک، بە گشتی دوو فرۆشگا هەیە. بە گشتی فینلاندییەکان خواردن و پێداویستی تری ناو ماڵ لە فرۆشگا گەورەکان (مارکێت) و بازاڕەکان دەکڕن. لە بینای فرۆشگەکاندا (مۆڵ) جل و بەرگ و پێڵاویش هەیە. لە نێوان نرخی بازاڕەکاندا جیاوازی هەیە. ئەوانەی زیاتر لە شارەکەدا ژیاون، شەرەزاییان هەیە.

کاتێک دەچیتە ناو بازاڕەکە، یان عەرەبانە یان سەبەتە لەگەڵ خۆت هەڵدەگریت، تا ئەو شتانەی دەتەوێت تێی دەکەیت. لە فرۆشگاکاندا کاڵا جیاوازەکان بەش بەش جیاکراونەتەوە. سەوزە و میوە، ئەوەندی بتەوێت، خۆت هەڵیدەگریت و دەیکەتە کیسەی نایلۆن یان کاغەزەوە. کیسەکە دەخرێتە سەر قاپانەکە و پاشان دەست دەنێیت بەو ژمارەیەی بۆ کالاکە دیاری کراوە. نرخەکەی پرنت دەبێت. نرخەکە دەدەیت لە کیسەکە. سەمون خۆت لە بەشی خۆی هەڵی دەگریت. گۆشت و ماسی دیاری دەکەیت و بە فرۆشیارەکە دەلێیت پێت بدات. دەکرێت لە فرۆشگاکەدا پێڵاو و جلوبەرگیش هەبێت، کە نرخیان لەسەرە. لەسەر کاسەکە پارەی کاڵاکان دەدەیت، یان بە دەستی یان بە کارتی بانک. لە دوکانە فینلاندیەکاندا کڕیارەکە خۆی شتەکان دەخاتە کیسەوە.

لە شارە گەورەکان و شارۆچکە مامناوەندیەکان فرۆشگای بیانییەکانیش هەیە، کە بەشیک لە خۆراکی وڵاتان و کەلتوری تر دەست دەکەوێت، دەرفەتی بەئامادەکردنی خۆراکێکی ئاشنا بە خۆت ژیانێکی ئاسودەترت پێ دەدات لە فینلاند. دەربارەی ئەم جۆرە فرۆشگایانە لە شارۆچەکەکت یان شارۆچکەی تەنیشتت پرسیار بکە.

لە زۆر فرۆشگادا هاوکات پۆستیش هەیە، کە دەتوانیت لێوەی پۆست و پاکەت بنێریت و نامە و پاکەت، کە بۆت نێردراوە، وەرگریت. لە شار و شارۆچکە گەورەکان ئۆفیسی تایبەت بە پۆست بە جیا هەیە.

لە ناوەندی شارو شارۆچکە مامناوەندیەکان مەیدان هەیە، کە لەوێ دەتوانیت سەوزەواتی تازە، میوە، ماریا و ماسی بکڕیت و لەگەڵ ئاشنایانت کات بەسەر بەریت بە دەم قاوەوە. مەیدانەکان لە بەهار تا پایز کراوەن و زستانان بە هۆی سەرماوە دادەخرێن.

هەموو گەورەساڵێکی بیانی پێویستە ژمارە بانکی خۆی بکاتەوە، لە بانکی شارەکەی خۆی یان شارەۆچکەی نزیکی. ژمارە بانک بە عەریزەی فەرمی داوا دەکرێت. مەرجەکانی عەریزەکە بریتییە لە پاسپۆرت، مۆڵەتی نیشتەجێ، تۆمارکردنی ناو لە شارەوانیەکەدا. پاش ئەوەی ژمارە بانکیەکەت کردەوە، کارتی بانک وەردەگریت، کە دەتوانیت لە بانکی ئۆتۆماتیک پارەی لێ دەربهێنیت و دەتوانیت لە فرۆشگاکانیش شتی پێ بکڕیت. کۆدی کارتەکەت لەبەر بکە، کە چوار ژمارەیە و بانکەکەت پێت دەدا.

لە ناوەندی هەموو شارێک و مۆڵێک بانکی ئۆتۆماتیک هەیە. لە ڕێگەی ئەم بانکە ئۆتۆماتیکەوە دەتوانیت پارەی دەستی بە ئێورۆ، کە پارەی فەرمی فینلاند و چەندین ولاتی تری ئەوروپایە، ڕابکێشیت. بانکی ئۆتۆماتیک ئامێرێکی کۆمپیتەری بچوکە. تەنها لە ڕیگەی کۆدەکەوە بەکار دەهێندرێت. کۆدەکە دەدرێت لە ئامێرکە و پاشان دەتوانیت پارە ڕاکێشیت. زۆر گرنگە کە ئاگاداری کۆدەکەت و کارتەکەت بیت، کە بزر نەبێت.

بە زۆری لە فینلاند لە ڕێگەی کارتەوە پارە دەدرێت. لە فرۆشگاکاندا ئامێرێکی بچوک هەیە، کە کارتەکەی لەسەر دادەنێیت و پاشان کۆدەکە لێ دەدەیت. ڕاستەوخۆ ئەو بڕە پارەیە لە بانکەکەت کەم دەبێتەوە. بەڵام دەتوانیت ئەو شتانەی دەیکریت بە دەستیش پارەکەی بدەیت.

لە فینلاند زۆر کەس ئۆتۆمبێلی تایبەتی خۆیانیان هەیە، بەڵام بەکارهێنانی هاتوچۆی گشتیەکان زۆرن. هاتوچۆ گشتییەکان بریتیین لە پاسی ناو شار، شەمەندەفەری ناو شار و شەمەندەفەری بچووکی ناو شار (ڕاتیکا). لە پایتەخت شەمەندەفەری ژێر زەویش، واتە میترۆ هەیە. بۆ سەفەری درێژیش پاس و شەمەندەفەر هەیە. بە گشتی هاتووچۆ بە ئامرازە گشتییەکان هەرزانترە تا ئۆتۆمبێلی تایبەت.

لە فینلاند هێڵی ئاسنی دەوڵەت هەیە. شەمەندەفەرەکان لە زۆر جێگەی فراواندا لە فینلاند هاتوچۆ دەکەن. لە ناوخۆی شارەکاندا شەمەندەفەرهەن. شەمەندەفەرەکان تەنها لە مەرکەزی هێڵی ئاسنین دەوەستن و تەنها لەوێ دەتوانیت سەرکەویت و دابەزیت و بە گشتیش هەر لەوێ بلیت دەکڕیت. بەڵام دەتوانیت لە شەمەندەفەرەکەش یان لە ئینتەرنێت بلیت بکڕیت.

جگەرەکێشان لە هەموو جێگە گشتیەکاندا، لە فڕۆکەخانە، ئیزگەی هێڵی ئاسن، ئیزگەی سەرەکی پاس، لە ناو پاس، لە ناو شەمەندەفەر، لە ناو فڕۆکە، لە قاوەخانە، لە قوتابخانە، لە فەرمانگەکان، لە بیناکان، لە کۆبوونەوەکان لە شوێنەکانی تر بە یاسا قەدەغە کراوە. لە جێگە گشتیەکان شوێنی تایبەت بە جگەرەکێشان دیاریکراوە و بە شێوەیەکی دیار نیشان کراون. پاشماوەی جگەرە لەو جێگایەدا فڕێ دەدرێن، کە بۆی دیاریکراوە.